De voorjaarsnota van het kabinet zorgt voor toenemende onrust bij Nederlandse netbeheerders. Volgens brancheorganisatie Netbeheer Nederland dreigen twee politieke dossiers — de stikstofimpasse en het plan om miljarden uit het Klimaatfonds te heralloceren — directe gevolgen te hebben voor de aanleg van energie-infrastructuur. “De energietransitie vraagt nu om versnelling, geen vertraging,” stelt de organisatie in een verklaring.
Cruciale projecten dreigen stil te vallen
Netbeheerders waarschuwen al langer dat de uitbreiding van het elektriciteitsnet achterloopt op de ambities voor verduurzaming. Nieuwe zonneparken, windmolens en warmtepompen vragen om veel extra transportcapaciteit, die er lang niet overal is. Grote uitbreidingsprojecten — zoals nieuwe transformatorstations, hoogspanningslijnen en de aanleg van ondergrondse kabels — komen steeds vaker in de knel.
De stikstofimpasse verergert deze situatie. Sinds de Raad van State in 2019 een streep zette door het PAS-beleid, is het moeilijker geworden om bouwprojecten vergund te krijgen. Dat geldt ook voor netwerken en installaties die essentieel zijn voor het energiesysteem. “We zien dat noodzakelijke infrastructuurprojecten worden vertraagd of zelfs stilgelegd door stikstofbeperkingen,” schrijft Netbeheer Nederland.
Volgens de netbeheerders is het ironisch dat juist de verduurzaming — bedoeld om klimaat- en milieudoelen te halen — nu wordt belemmerd door milieuwetgeving. “De overheid moet zorgen voor uitzonderingen of versnelde procedures voor dit soort cruciale projecten,” aldus de organisatie.
Klimaatfonds onder druk
Een tweede punt van zorg is de voorzichtige herziening van het Klimaatfonds. In de voorjaarsnota werd duidelijk dat het kabinet overweegt een deel van de middelen uit het fonds te gebruiken voor andere begrotingsdoelen. Dat zou volgens Netbeheer Nederland het vertrouwen ondermijnen in langetermijninvesteringen in energie-infrastructuur.
Het Klimaatfonds, dat in totaal €35 miljard bevat en is bedoeld voor maatregelen die bijdragen aan de reductie van broeikasgassen, is een belangrijke bron van financiering voor projecten rond netverzwaring, elektrificatie en duurzame opwekking. Als er aan die financiering wordt getornd, vrezen netbeheerders dat projecten opnieuw worden uitgesteld of afgeschaald.
“Netbeheerders maken nu investeringsplannen voor de komende tien tot twintig jaar,” zegt de organisatie. “Daarvoor is voorspelbaar beleid nodig. Als het fonds ter discussie komt te staan, zet dat een rem op noodzakelijke investeringen.”
Tot slot
De zorgen van Netbeheer Nederland leggen een gevoelige vinger op de zere plek van het Nederlandse klimaatbeleid: de uitvoering stokt als politieke impasses en financiële onzekerheid aanhouden. Voor de energietransitie is niet alleen technologie nodig, maar ook stabiel en samenhangend beleid. Zonder duidelijkheid over vergunningen en financiering lopen de netten vol voordat ze zijn uitgebreid.
Bron: Netbeheer Nederland
