Volgens een recent rapport van Agora Industry is directe elektrificatie van proceswarmte één van de krachtigste strategieën om de industriële CO₂-uitstoot structureel te verlagen. Proceswarmte is goed voor ongeveer 70% van het industriële energieverbruik in Europa, waarvan het grootste deel momenteel wordt opgewekt door verbranding van fossiele brandstoffen zoals aardgas, kolen en olie (bron: agora-industry.org). De elektrificatie van deze processen biedt daardoor enorme mogelijkheden voor emissiereductie, mits gecombineerd met de verdere vergroening van de elektriciteitsproductie.
Technische en economische perspectieven
Het rapport onderscheidt verschillende technologieën voor directe elektrificatie, waaronder elektrische weerstandsverwarming, inductieverwarming, microgolf- en plasmasystemen, en warmtepompen. Met name voor toepassingen onder de 200 °C zijn elektrische warmtepompen al commercieel beschikbaar en efficiënt. Voor hogere temperaturen, tot 1000 °C of meer, zijn geavanceerdere technieken nodig die zich momenteel in het demonstratie- of pilotstadium bevinden.
De totale elektrificatiepotentie van de Europese industrie wordt door Agora ingeschat op 54% van alle proceswarmte. Dat betekent dat ruim de helft van het fossiele energiegebruik in de industrie direct vervangbaar is door elektriciteit, met bijbehorende CO₂-reductie die kan oplopen tot 500 miljoen ton per jaar. De economische haalbaarheid verschilt sterk per sector, temperatuurregime en regio, en hangt samen met elektriciteitsprijzen, netcapaciteit en investeringsbereidheid.
Beleid en infrastructuur
De omschakeling vereist een stevig beleidspakket, gericht op investeringszekerheid, stabiele elektriciteitsprijzen en uitbreiding van het elektriciteitsnet. Agora benadrukt het belang van innovatieve tarifering, versnelde procedures voor netverzwaring en gerichte steun voor R&D en opschaling van nieuwe elektrische procestechnieken. Ook moet worden ingezet op internationale samenwerking om leveringszekerheid van kritieke technologieën en materialen te waarborgen.
Het rapport waarschuwt dat zonder flankerend beleid de elektrificatie kan stagneren door hoge pieklasten, netcongestie en relatief hoge stroomkosten. Een gefaseerde, sectorgerichte aanpak en nauwe samenwerking tussen industrie, netbeheerders en overheden zijn daarom noodzakelijk.
Conclusie
Directe elektrificatie van proceswarmte biedt een van de grootste kansen voor industriële decarbonisatie in Europa. Technisch is al veel mogelijk, maar het vraagt forse investeringen en een robuust beleid om belemmeringen rond netcapaciteit, elektriciteitsprijzen en innovatie weg te nemen. Met een consistente strategie kan elektrificatie bijdragen aan zowel klimaatdoelen als versterking van de Europese industriële concurrentiekracht.
Bron: Agora Industry – Direct Electrification of Industrial Process Heat
