5G is de vijfde generatie mobiele netwerktechnologie en vormt de opvolger van 4G. Het is ontwikkeld om snellere en betrouwbaardere draadloze communicatie mogelijk te maken, met aanzienlijk lagere vertragingstijden en een veel hogere capaciteit voor dataverkeer. Deze verbeteringen maken 5G relevant voor toepassingen die ver voorbij traditionele mobiele telefonie en internettoegang gaan. Binnen de energietransitie en duurzame technologie speelt 5G een cruciale rol als enabler van digitalisering en efficiënter energieverbruik.
Een belangrijk kenmerk van 5G is de extreem lage latency, oftewel de reactietijd tussen het verzenden en ontvangen van gegevens. Daardoor kunnen apparaten en systemen in real-time met elkaar communiceren. Dit is essentieel voor slimme netwerken (smart grids), waarin elektriciteitsopwekking, -opslag en -verbruik continu worden afgestemd op basis van actuele vraag en aanbod. Denk bijvoorbeeld aan een warmtepomp, een thuisbatterij en zonnepanelen die samenwerken op basis van realtime data. In het bestaande energienet wordt dat soort afstemming steeds belangrijker om instabiliteit door variabele opwekking uit zon en wind te voorkomen.
5G maakt daarnaast grootschalige inzet van sensoren en Internet of Things (IoT)-toepassingen mogelijk, bijvoorbeeld in gebouwen, verkeerssystemen en industriële processen. Hierdoor kunnen onder meer verlichting, verwarming en mobiliteit automatisch worden aangepast aan veranderende omstandigheden, wat leidt tot efficiënter energiegebruik en minder verspilling.
Door de snelheid en capaciteiten van het netwerk kunnen ook op afstand aangestuurde operaties zoals onderhoud aan windturbines of inspecties in zonneparken beter worden uitgevoerd. Dat verlaagt niet alleen de kosten, maar draagt ook bij aan veiligheid en continuïteit.
Hoewel 5G meer energie verbruikt dan oudere netwerken, kan het per verzonden eenheid data efficiënter zijn en bijdragen aan algemene besparingen door geoptimaliseerd systeemgedrag. De uitrol van 5G vereist echter nieuwe infrastructuur, waaronder zendmasten en antennes, die aandacht vragen voor materiaalgebruik, herbruikbaarheid en het energieverbruik van het netwerk zelf. In combinatie met andere technologische ontwikkelingen ondersteunt 5G zo de digitale basis van een duurzamer energiesysteem.