Dysprosium is een zilverachtig, zeldzaam aardmetaal dat behoort tot de lanthaniden en vooral bekendstaat om zijn sterke magnetische eigenschappen. Het wordt voornamelijk gebruikt als toevoeging aan permanente magneten op basis van neodymium-ijzer-boor, waarbij het de hittestabiliteit van de magneet aanzienlijk verhoogt. Dit maakt dysprosium onmisbaar voor toepassingen in elektrische voertuigen, windturbines en andere technologieën waarbij hoge temperaturen gepaard gaan met magnetische belasting.
In de context van de energietransitie speelt dysprosium een sleutelrol. Veel moderne windturbines gebruiken neodymiummagneten die gedopeerd zijn met dysprosium voor hun generatoren. Deze magneten zijn krachtiger en compacter dan alternatieven, wat efficiëntere en lichtere ontwerpen mogelijk maakt. Elektrische voertuigen profiteren op vergelijkbare wijze van dysprosiumhoudende magneten, vooral in de aandrijflijn waar warmteontwikkeling een belangrijke ontwerpuitdaging vormt.
Dysprosium komt slechts in kleine concentraties voor in aardkorstmineralen en moet vaak samen met andere zeldzame aardmetalen worden gewonnen. De winning hiervan is complex en belastend voor het milieu, onder meer door het gebruik van chemicaliën en energie-intensieve processen. De meeste productie vindt plaats in China, dat wereldwijd een dominante positie inneemt in de markt voor zeldzame aardmetalen. Dit roept vragen op rond toeleveringszekerheid, geopolitieke afhankelijkheden en ecologische gevolgen.
Om het gebruik van dysprosium duurzamer te maken, wordt er onderzoek gedaan naar alternatieve magneten met verminderd dysprosiumgehalte, recycling van gebruikte high-performance magneten en efficiëntere productieprocessen. Ook worden er inspanningen geleverd om de afhankelijkheid van één producentenland te verkleinen, bijvoorbeeld door Europese initiatieven voor mijnbouw, raffinage en hergebruik.
Hoewel dysprosium in volume relatief beperkt wordt gebruikt, is zijn strategisch belang binnen de energietransitie groot. Het maakt hoogperformante, compacte en efficiënte technologie mogelijk die essentieel is voor de groei en flexibiliteit van hernieuwbare energiesystemen en duurzame mobiliteit.